Viêm da tiếp xúc (contact dermatitis) là một trạng thái viêm nhiễm da do tiếp xúc với các chất gây kích ứng. Có hai loại chính của viêm da tiếp xúc là viêm da tiếp xúc dị ứng và viêm da tiếp xúc không dị ứng. Mặc dù cả hai có một số triệu chứng tương tự, chúng khác nhau về cơ chế phản ứng của cơ thể và phương pháp điều trị. Việc hiểu rõ sự phân biệt giữa hai loại viêm da tiếp xúc này sẽ giúp chúng ta nhận biết và xử lý bệnh một cách hiệu quả.

1. Viêm da tiếp xúc dị ứng

Viêm da tiếp xúc do dị ứng (allergic contact dermatitis) xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với một chất gây kích ứng. Trong trường hợp này, hệ miễn dịch của cơ thể phát triển một phản ứng dị ứng do tiếp xúc với chất gây kích ứng. Một số chất gây kích ứng thường gặp bao gồm niken (có trong các loại trang sức), latex (một dạng cao su) hoặc một số hợp chất hóa học trong mỹ phẩm và thuốc nhuộm.

Da bị viêm tiếp xúc dị ứng thường có biểu hiện sau 24 đến 48 tiếng 

Triệu chứng của việc da bị viêm do tiếp xúc dị ứng thường xuất hiện trong vòng 24 đến 48 giờ sau khi tiếp xúc với chất gây kích ứng. Bề mặt da tiếp xúc với chất kích ứng thường bị đỏ, sưng, ngứa và có thể xuất hiện nổi mẩn hoặc mụn nhỏ. Các triệu chứng này thường lan rộng và có thể xuất hiện ở các vùng da khác xa nơi tiếp xúc ban đầu. Để chẩn đoán viêm da tiếp xúc dị ứng, thử nghiệm dị ứng như thử nghiệm tiếp xúc da (patch test) thường được thực hiện. Thử nghiệm này giúp xác định chất gây kích ứng cụ thể mà cơ thể phản ứng mạnh.

Để điều trị loại viêm da do tiếp xúc dị ứng, bạn cần loại bỏ tiếp xúc với chất gây kích ứng và sử dụng kem chống viêm và kem chống ngứa. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống dị ứng hoặc kháng histamin để giảm triệu chứng.

Các bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc bôi kháng viêm 

2. Viêm da tiếp xúc không dị ứng

Viêm da tiếp xúc không dị ứng hay còn gọi là dị ứng thông thường (irritant contact dermatitis) xảy ra khi da tiếp xúc với một chất gây kích ứng vật lý hoặc hóa học, dẫn đến sự tổn thương trực tiếp của da. Điều này có thể xảy ra khi da tiếp xúc với các chất như acid, kiềm, xà phòng, hoặc dầu mạnh.

Triệu chứng của viêm da tiếp không dị ứng cũng tương tự nhưng không có thời gian phát bệnh cụ thể  

Triệu chứng của viêm da tiếp xúc không dị ứng thường xuất hiện ngay sau khi da tiếp xúc với chất kích ứng. Da có thể bị đỏ, sưng, đau và có thể xuất hiện vết thương nhỏ hoặc vảy. Vùng da tiếp xúc thường bị tổn thương trực tiếp và triệu chứng không lan rộng như viêm da tiếp xúc dị ứng. Điều trị cho viêm da tiếp xúc không dị ứng thường cũng giống như với viêm da do tiếp xúc dị ứng, bao gồm việc loại bỏ tiếp xúc với chất gây kích ứng, làm sạch da và sử dụng kem chống viêm và kem dưỡng da.

Để phân biệt giữa viêm da do tiếp xúc dị ứng và viêm da tiếp xúc không dị ứng, quá trình chẩn đoán thường bao gồm xem xét lịch sử tiếp xúc, theo dõi các biểu hiện, triệu chứng và thử nghiệm dị ứng. Việc tìm hiểu chính xác chất gây kích ứng có thể giúp xác định loại viêm da tiếp xúc đang diễn ra.

Kết

Tóm lại, viêm da tiếp xúc dị ứng và viêm da tiếp xúc không dị ứng là hai loại viêm da tiếp xúc có một số điểm tương đồng về triệu chứng nhưng khác nhau về cơ chế phản ứng và phương pháp điều trị. Việc phân biệt chính xác giữa hai loại này là quan trọng để đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Bằng cách xác định loại viêm da tiếp xúc, chúng ta có thể loại bỏ chất gây kích ứng và sử dụng các biện pháp điều trị thích hợp, từ đó giúp cải thiện tình trạng da và giảm triệu chứng cho người bệnh.

>>> Tìm hiểu thêm: Tất tần tật về viêm da tiếp xúc do dị ứng